Evolutie van Conflictoplossing
Naar een nieuwe mediationstijl:
overstijgende of transcendente mediation
Mr. Hilde Kroon
Samenvatting
In het mediationtraject komen partijen niet altijd zelf op eigen kracht tot een optimale oplossing. Soms komt men niet tot overeenstemming en wordt het mediationtraject afgebroken. In andere gevallen wordt een compromis bereikt of een win-win, terwijl een nog betere win-win-win-win of zelfs win-win-win-win-win oplossing mogelijk is.
In de win-win-win staan de eerste twee ‘wins’ voor het gewin van ieder van partijen en de derde ‘win’ voor het gewin van de omgeving van partijen, die ook baat hebben bij de oplossing.
Dat de optimale oplossing vaak niet bereikt wordt, is op zich geen probleem.
De oplossing die bereikt wordt, is immers de best mogelijke oplossing die, binnen hun huidige bewustzijn, voor partijen haalbaar is. Toch rijst de vraag of de mediator voldoende heeft gedaan. Wellicht is er nog meer mogelijk, zodat ook ‘het grotere geheel’ profiteert bij de oplossing.
Als de mediator zelf meer mogelijkheden ziet, is het in ieder geval nog onbevredigend voor de mediator, omdat die ziet dat er potentieel blijft liggen.
Als partijen én de mediator de optimale situatie (nog) niet zien, blijft potentieel onbewust onbenut. Veel mediators zijn onbewust bekwaam en als deze bekwaamheid bewust wordt, kan dit tot structurele verbetering van het mediationproces leiden.
In gemelde gevallen is er in ieder geval geen sprake van win-win-win-win, waarbij de vierde ‘win’ staat voor de win van het grotere geheel. De vijfde win is dan nog de win van de mediator: het kunnen begeleiden naar nieuw inzicht en de eigen groei van de mediator (gevoel van bevrediging en voldaanheid).
In de literatuur en in de mediationopleiding is men terecht terughoudend in de mate waarin de mediator invloed mag uitoefenen op het mediationproces en hoeveel inbreng hij mag hebben in de oplossing. De mediator heeft in verschillende in onderwezen mediationstijlen meer of minder invloed op het proces en de inhoud.
Onderzoeksvragen in dit kader zijn onder andere:
– Welke mediationstijlen er?
Wat zijn de verschillen/overeenkomsten?
Wat is de intentie van de verschillende stijlen?
– Kan het mediationproces verder geoptimaliseerd worden?
Op welke manier? In hoeverre is het wenselijk/onwenselijk dat de mediator het proces stuurt? Wat zouden de voorwaarden zijn waaronder de mediator zowel op het proces als op de inhoud van de oplossing zou mogen sturen.
Het doel van deze exercitie is onderzoeken wat de mogelijkheden en parameters zijn om een win-win-win-win-win-situatie te creëren in het mediationproces, zonder druk of dwang van de zijde van de mediator. Met andere woorden: partijen en mediator overstijgende mediation ofwel transcendente mediation:
Win voor iedereen: ieder van partijen, de omgeving van partijen, de betrokken mediator én het groter geheel.
Voor het beantwoorden van de onderzoeksvragen maken we gebruik van de methodiek van Het Evolutie Systeem. De oorsprong van deze methodiek is gelegen in de wetenschappelijk analysering van ontwikkelingsprocessen en -methoden om nieuwe kennis en inzichten op te doen:
verzamelen, onderscheiden en te optimaliseren.
De wetenschap gaat als volgt te werk:
1) Verzamelen: een stelling innemen op basis van een inval of idee en daarover statisch significante gegevens verzamelen;
2) Onderscheiden: deze gegevens onderscheiden, door ze te analyseren, onderzoeken en evalueren, om conclusies te trekken;
3) Verheffen: om vervolgens aanbevelingen voor verbeteringen te doen.
Dit proces wordt steeds herhaald om tot optimalisering van methoden, processen, producten en diensten te komen.
De intenties, de redenen waarom we wetenschap beoefenen, kunnen zijn:
1) De zorg voor veiligheid door zekerheid omtrent wat we kunnen verwachten en daar passende maatregelen bij te nemen.
2) Nieuwsgierigheid zijn. Willen weten hoe iets zit. Behoefte aan waarheidsvinding.
3) Willen ontwikkelen, verbeteren en optimaliseren vanuit een overzichtspositie voor de voldoening die het geeft om een bijdrage te leveren aan (de groei/evolutie/ontwikkeling van) het grote geheel.
1. 2. 3.
Zorg Waarheid Groei
Op het moment dat we ons veilig voelen en voldoende mate van zekerheid hebben, is er de ruimte om de nieuwsgierigheid te bevredigen en dat geeft vervolgens de gelegenheid om optimalisatie na te streven.
Met deze drie vanzelfsprekende, elkaar opvolgende stappen in de uitvoering en achterliggende intenties formuleren we: Het Evolutie Systeem.
Het Evolutie Systeem is het overzicht van waaruit een indeling ontstaat in drie pijlers met bijbehorende intenties, die van producten, diensten en methoden beschrijft, onderzoekt en verbetert, maar ook het evolutieproces van de fysieke, mentale en geestelijke ontwikkeling van mensen.
In onderstaand schema de parameters waarmee kan worden vastgesteld in welke fase (door ons ‘pijler’ genoemd) we zitten en waar we naar toe willen, toegespitst op (innerlijke) conflictoplossing en persoonlijke ontwikkeling. Zo wordt het (verborgen) mentale/geestelijke groeipotentieel van de mens zichtbaar.
1e Pijler 2e Pijler 3e Pijler
Kind-fase Puber-fase Volwassene-fase
Zorg Waarheid Overzicht
Afhankelijk Onafhankelijk Samenwerken
Focus op anderen Focus op jezelf Focus op jezelf en anderen
Overleven Leven Vliegen
Limbisch Systeem Neocortex Prefrontale Cortex
Ene kant Andere kant Meerdere kanten
Eendimensionaal Tweedimensionaal Multidimensionaal
Verzamelen (+) Onderscheiden (+) Verheffen (+)
Versplinteren (-) Verdoezelen (-) Vernederen (-)
Argumenten Belangen Verlangen
Feiten Perspectieven Nieuwe elementen
These Antithese Synthese
Slachtoffer of dader Slachtoffer en dader Slachtoffer noch dader
Non-identificatie Identificatie De-identificatie
Ik moet Ik wil Ik mag
Pijn gemotiveerd Plezier gemotiveerd Inzicht gemotiveerd
Instinctief Verstandelijk Intuïtief
Dit onderzoek:
• Verzamelt kennis en informatie over methoden/modellen/systemen van conflictoplossing;
• Onderzoekt en analyseert aan de hand van de drie pijlers de kracht van elke methode en toont eventueel de leemten daarin aan door de methode in een groter kader te plaatsen, waardoor kwaliteitstoetsing aangescherpt wordt;
• Doet aanbevelingen tot verbetering en vult de leemte aan in verschillende methodieken, zodat deze verfijnt danwel uitgebreid worden
Dit onderzoek
• vult een leemte aan in de literatuur: er is geen onderzoek of literatuur beschikbaar dat een vergelijking geeft voor verschillende methodieken/modellen/systemen en de gemene deler daarin zichtbaar maakt, noch aanbevelingen en uitbreiding biedt voor toetsing en kwaliteitsverhoging;
• biedt een gestructureerde werkwijze van probleem- en conflictoplossing om tot een optimale oplossing te komen omdat het verborgen groeipotentieel zichtbaar maakt;
• bouwt voort op bestaande kennis en verrijkt deze met nieuwe elementen: verschillende elementen bestaan reeds en zijn in andere bewoordingen of op een andere manier wel behandeld, maar nooit in een integraal, universeel, multi-dimensionaal perspectief gecombineerd op basis van duidelijke parameters;
• bevordert theoretisch debat: het exposeren van het verborgen groeipotentieel bevordert de discussie om tot verbetering te komen.
Het hoofddoel van dit proefschrift is na te gaan welke verbeteringen aangebracht kunnen worden in het mediationproces, de interventies en de houding en werkwijze van de mediator, om mediation als conflictoplossingsmethode verder te ontwikkelen en de uitkomsten van mediation te optimaliseren.
***Het subdoel is Het Evolutie Systeem als onderzoeksmethodiek te introduceren.
In het kader van dit proefschrift gebruiken we daarom de parameters van het Evolutie Systeem als toetsing voor kwaliteit, het ontdekken van leemten en om tot optimalisatie van conflictoplossingsmethoden, specifiek mediation, te komen.
We beschrijven eerst de onderzoeksmethodiek van het Evolutie Systeem, daarna beschrijven we een breed scala aan (innerlijke) conflictoplossingsmethoden en hun interventies, om vervolgens aan de hand van de Evolutie Matrix de leemten daarin kenbaar te maken en aanbevelingen te doen voor het invullen van deze leemten, met name voor de conflictoplossingsmethode mediation en de verschillende mediationstijlen.
Vervolgens wordt een nieuwe mediationstijl geïntroduceerd: overstijgende of transcendente mediation en volgen aanbevelingen voor de invulling daarvan.
In onderstaand schema een overzicht van de bestaande mediationstijlen en de nieuw voorgestelde: de overstijgende ofwel transcendente synthese.
1. 2. 3.
Oplossingsgerichte mediation Transformatieve mediation Transcendente mediation
Evaluatieve en
Facilitaire interventies
Transformatieve interventies
Transcendente interventies
Narratieve interventies
Het proces en de inhoud is de verantwoordelijkheid van de mediator.
De mediator is de zorgende vader/moeder (patriarch/matriach) Proces en inhoud is de verantwoordelijkheid van de betrokken partijen.
De mediator stimuleert zelfbekrachtiging en zelfrealisatie Proces en inhoud is de verantwoordelijkheid van betrokken partijen én de mediator.
De mediator is om hulp gevraagd om een optimale oplossing te helpen genereren. Daarom is een co-operatieve begeleiding, samenwerking en eigen inbreng mogelijk en wenselijk, maar alleen als de eerste twee stadia doorlopen zijn.
De mediator is co-creator en stimuleert creativiteit.
Synthese van voorgaande stijlen door toevoeging nieuwe elementen.
De scheidsrechter De begeleider De mede-bedenker
Non-identificatie Identificatie De-identificatie
Een-dimensionale of duale transformatie
Transformatie van de eerste orde:
‘Speel het spel beter’
Transformatie van de tweede orde:
‘Verander de regels van het spel’
Transformation van de derde orde:
‘Speel een ander spel’
Paradigm Shift
(afhankelijkheid)
tweedimensionale of non-duale transformatie
‘Kijk door het spel heen’
(onafhankelijk worden) Multi-dimensionale Transformatie
‘Overstijg het spel’
(samenwerking van onafhankelijken)
Objective paradigm
‘There is a reality’ The second paradigm
‘The reality is constructed by the individual’ The third paradigm
‘The reality is a construct developed by individuals – multiple reality’
Basisintenties Normen en waarden/ Schemas and Mentale Modellen Inzicht en overzicht
In overstijgende of transcendente mediation stijlen komen alle stijlen samen en worden nieuwe elementen toegevoegd.
1. 2. 3.
Voorbereiding Onderzoek Co-creatie
Verzamelen Evalueren Onderzoeken (Brainstormen)
Inventariseren Onderscheiden Optimaliseren
Evalueren Onderzoeken Integreren
Met interventies in alle drie de fasen:
1. 2. 3.
Verzamelen Onderzoeken Overstijgen (verheffen)
Argumenten Belangen Verlangens
Feiten Perspectieven Nieuwe elementen
Horen & zien Zien & waarderen Waarderen & implementeren
Reflectie op emoties en gedrag Reflectie op belangen inhoud, feedback, communicatie systemen Reflectie op verschillende oplossingen uit het brainstormen
Caucus, huiswerk Checklist, onderhandelen Uitbreiden en checken
Verzamelen van informatie Onderscheiden en selecteren van de informatie
Versimpelen door schemas en het aanpassen daarvan Nieuwe informatie genereren
Opgeslokt zijn in het proces/patroon Het zien en herkennen van processen/patronen en ze doorbreken en aanpassen Het overstijgen van processen/patronen
De aanbevelingen voor de invulling/toepassing van de mediationstijl van overstijgende of transcendente mediation:
– Interventies voortvloeiend uit het Evolutie Systeem:
• 1-2-3 Opgelost!
• Kind-puber-volwassene-interventie;
• Slachtoffer-dader en de-ïdentificatie;
• De 1-% gelijk-regel
• Erkenning door alle fasen heen
• Doemscenario’s én optimalisatie
– Het ‘op tafel leggen’: Het systeem introduceren op het juiste moment om erop terug te kunnen grijpen door het proces heen
– Gradueel toepassen van de interventies
– Innerlijke conflictoplossing en persoonlijke ontwikkeling
Inhoud
De Evolutie van Conflictoplossing 1
Samenvatting 2
Hoofdstuk 1: Inleiding met probleemanalyse en doelstelling 14
Aanleiding 14
***Biografie 15
Probleemanalyse 15
Doelstelling 16
Hoofd- en deelvragen 17
Relevantie 17
Afbakening 17
Leeswijzer 18
Hoofdstuk 2: Theoretisch kader / Literatuuronderzoek 19
Theoretisch kader 19
Literatuuronderzoek naar onderzoek van methoden 19
Onderzoek naar Wetenschappelijke Methoden 21
Onderzoek naar (Innerlijke) Conflictoplossingsmethoden 21
Onderzoek naar Mediation 24
Literatuur onderzoek naar overstijgende of transcendente mediation 26
Conclusie 27
Hoofdstuk 3: Onderzoeksmethoden/methodologie 29
Gebruikte Methoden van Onderzoek 29
Methodiek van Het Evolutie Systeem 29
Evaluatie en Verantwoording 31
Literatuuronderzoek Conflictoplossing 32
Het literatuuronderzoek 33
Interviews/enquetes 34
Case-Studies 34
Obstakels 35
Hoofdstuk 4: Resultaten 36
Wetenschap in het Evolutie Systeem 36
Wetenschappelijke onderzoeksmethoden in het Evolutie Systeem 38
Empirisch onderzoek 38
Statistiek 38
Testen 38
Evaluatie 39
Inventariseren 39
Interview 39
Brainstormen 39
Conflictoplossingsmethoden in het Evolutie Systeem 40
Oorlog 40
Rechtspraak 40
Arbitrage 40
Geweldloze Communicatie 40
Positioneel onderhandelen 41
Harvard Negotiation 41
Transactionele Analyse 42
Deep democracy 43
Systemisch werk 43
Innerlijke Conflictoplossingsmethoden in het Evolutie Systeem 44
NLP 44
Enneagram 44
Byron Katie 44
Ken Wilber 44
Emotional Scale 44
DNA-code van de Ziel 44
NLP 45
Enneagram 45
Mediation in het Evolutie Systeem 46
Mediationproces 46
Mediation Fases 46
Mediation interventies 46
Perspectieven op mediation 48
Richtingen in mediation 48
Interventies voor mediation 53
Stairs of escalation/emotion scale 53
Kilman model 53
Andere interventies ‘Models of Mediation’ 53
Hoofdstuk 5: Conclusie en aanbevelingen 54
Aanbeveling voor wetenschappelijke onderzoeksmethoden 55
Aanbevelingen Conflictoplossingsmethoden 55
Aanbevelingen Mediation 55
Hoofdstuk 6: Transcendente Mediation als volwaardige mediationstijl of methodiek 58
Mediation met het Evolutie Systeem aanvullen en verbeteren 58
Dankbetuiging 61
Lijst met figuren en tabellen 62
Evolutie Systeem 62
1-2-3 Opgelost! 63
Matrix Evolutie Systeem 64
Uitbeelding SHIT-model met 1-2-3 opgelost! 65
Werkbladen 66
Interventies in gradaties 68
Conflictoplossingsinterventies en-technieken in het Evolutie-Systeem 68
Lijst met afkortingen 69
Woordenlijst 70
Hoofdstuk 1: Inleiding met probleemanalyse en doelstelling
Aanleiding
Er is discussie over de vraag in hoeverre de mediator inhoudelijk mag bijdragen of ingrijpen in het mediationproces.
Er zijn grofweg twee visies/richtingen: de oplossingsgerichte richting en de transformatieve richting.
Oplossingsgerichte mediation is weer opgedeeld evaluatieve en facilitaire mediation.
De oplossingsgerichte richting gaat ervan uit dat de mediator sterk mag sturen op zowel proces als op inhoud. De cliënten komen voor hulp bij de mediator en om een oplossing te bereiken. De mediator mag met enige terughoudendheid sturen op de inhoud. Causus is een interventie die hierbij wordt ingezet om de wensen en belangen van de partijen in beeld te krijgen en ieders onderhandelingspositie in kaart te brengen.
Transformatieve conflictoplossing staat voor het stimuleren van het vinden van de eigen oplossing. Deze wordt gezien als veel meer gedragen en dus op langere termijn duurzamer: het is de eigen oplossing en dus makkelijker voor mensen om zich aan te committeren. Zelfrealisatie is het doel en empowerment van de cliënten het middel. De oplossing waar cliënten mee komen is voor hen de optimale oplossing, anders hadden ze wel iets anders bedacht! Als mediator kun je wel denken dat je het beter weet, maar dat is niet zo. Breng je de oplossing aan, dan wordt deze meestal toch door de cliënten verworpen. Causus wordt in deze richting afgeraden . De taak van de mediator is om het gesprek tussen partijen in goede banen te leiden, niet om zelf een goed gesprek te hebben met elke cliënt. Cliënten zijn prima in staat om, zodra ze de ‘andere kant’ zien (de transformatie doormaken) komt er begrip en vanzelf een win-win oplossing
De oplossingsgerichte methode wordt veel gebruikt in zakelijke en juridische omgeving . In familiezaken wordt veelal de transformatieve methode ingezet .
Als mediator bleef ik regelmatig met een gevoel van leegte, onvervuldheid zitten: ofwel omdat er in oplossingsgericht mediation weinig aandacht is voor de diepere onderlagen en bij transformatieve mediation omdat ik zelf een andere oplossing als (nog) beter, optimaler zag. In de Mediation Mastermind Meetings die ik organiseerde benoemden vele collega-mediators dezelfde gevoelens.
Dit lijkt een innerlijk conflict van de mediator?!
En één met de buitenwereld: “Ik mag wel vragen stellen en sturen naar inzicht in doemscenario’s om problemen te voorkomen, maar ik mag geen vragen stellen en sturen naar een optimale oplossing?”
Wat als ik hierop de methodiek van Het Evolutie Systeem toepas?
Al doende kwam in de brainstorm met Marcel Baatsen de ‘verheffende’, gedachte en bijbehorende interventiemethodiek naar boven drijven.
Inzichten die de tegenstellingen van de discussie overstijgen.
Zo kwamen we op de naam: overstijgende of transcendente mediation als derde laag naast en als vervolg op transformatieve mediation.
In het onderzoek hebben we vragen voorgelegd aan mediators hoe zij hiermee omgaan of mee om zouden willen gaan. Wat zij als voordelen en bezwaren zien.
Zo ontwikkelden we een methode die een synthese is van de verschillende richtingen. Deze omarmt én uitbreidt.
***Biografie
Probleemanalyse
1) Blijft er (groei)potentieel onbenut? Mediators zien dat in sommige gevallen een compromis wordt gesloten of een win-win wordt bereikt, terwijl een nog betere win-win-win-oplossing mogelijk is. In het gesloten tijdvak van een mediationtraject, komen partijen niet altijd zelf tot de optimale oplossing. Dit is onbevredigend, omdat er potentieel blijft liggen, terwijl het wél is gezien door de mediator. In andere gevallen kan ook de mediator nog stappen maken om het grotere potentieel te zien en te begrijpen en dit hierdoor ook voor cliënten bereikbaar te maken.
2) Wat als de cliënten vast blijven zitten en zich terug dreigen te trekken uit de mediation? Hebben we echt alles gedaan als mediator om ze volledig te informeren, zodat ze een echt bewuste keuze maken?
3) Er is een veelheid aan methoden, technieken, modellen en systemen. Hoe kunnen we deze op een goede manier onthouden en de juiste op het juiste moment toepassen? In veel gevallen kunnen we gemakkelijk intuïtief de juiste keuzes maken en de juiste woorden gebruiken en de dingen doen om een probleem op te lossen. In de echt lastige gevallen helpt het een structuur aan te brengen. Daarvoor zijn reeds talloze methoden en interventies beschikbaar. Wat als we deze methoden en interventies in een nog groter kader plaatsen? Hierdoor wordt de structuur eenvoudig en altijd toepasbaar. Uit onderzoek* blijkt dat we niet meer dan 3 stappen kunnen onthouden.
De veelheid aan systemen en methodieken maken het voor de mediator lastig om in het overzicht te blijven om te kiezen wanneer welke methode in te zetten.
Het Centrum voor Conflicthantering heeft een overkoepelend systeem voor mediation met meerdere fasen ontwikkeld, waarin verschillende interventies ingepast zijn in verschillende fasen van het mediationtraject: de Mediation Cirkel.
Het Mediation Instituut Vlaanderen heeft het mediationtraject in 3 fasen teruggebracht met het Shit-model.
Is het zinvol om deze methoden, modellen en systemen en andere conflictoplossingsmethoden in een nog groter kader te plaatsen? Geeft dat nieuwe bruikbare elementen?
Niemand wil in een hokje geplaatst worden of een label opgeplakt krijgen. Toch zijn systemen handig om inzicht te verwerven in een situatie. Als het inzicht is opgedaan, kan het systeem zelf oplossen.
**4) In de wetenschap is er een veelheid aan methoden en technieken om onderzoek te doen. Is er behoefte aan een overkoepelend, duidelijk en universeel systeem dat gebruikt kan worden als kwaliteitstoets voor alle methoden, wetenschappelijke en niet-wetenschappelijk erkende?
Doelstelling
De doelstelling van dit proefschrift is het laten van zien van het groeipotentieel in mediationtrajecten om zo een bijdrage te leveren aan de kwaliteitsverbetering van mediation.
De subdoelstelling is inzicht te geven in waarom in sommige gevallen mediation mislukt en aanbevelingen te geven hoe dat te voorkomen.
Een verfijndere subdoelstelling in dat kader is door het categoriseren van methoden, technieken, modellen en systemen van conflictoplossing te laten zien waar de ‘leemte’ zit, wat er ontbreekt om tot een doorbraak te komen bij het oplossen van problemen en/of om optimale resultaten te behalen.
De weg laten zien die belopen kan worden om snel en effectief het groeipotentieel bij cliënten en begeleider (mediator, coach, trainer e.a.) zichtbaar te maken. Het geeft ook de snelle weg om resultaten te toetsen op kwaliteit en mogelijke verdere groeiontwikkeling.
Een andere subdoelstelling is te komen tot een universeel toepasbare kwaliteitstoets.
Hoofd- en deelvragen
Hoofdvraag: Komt het partijen ten goede als de mediator een sturende houding heeft in de laatste fase van het mediationproces.
Subvraag: Als de conclusie zou zijn dat dat zo is: op welke manier kan die sturende rol dan het beste ingevuld worden.
Deelvraag: Is de manier waarop dit ingevuld kan worden aan te merken een geheel nieuwe stroming binnen mediation naast oplossingsgerichte en transformatieve mediation?
*** Aanvullende vraag: Is er één methode die alle werkwijzen in zich verenigd?
En zo ja, is deze methode een universeel, integraal multi-dimensionaal systeem dat van toepassing is op alle methoden, modellen en systemen, door de toepassing waarvan de kwaliteit van alle onderzoeken kan worden geoptimaliseerd?
Relevantie
Mediation wint terrein als conflictoplossingsmethode. Mediation evolueert eveneens en technieken worden aangescherpt en nieuwe interventies uitgeprobeerd vanuit het verlangen het mediationtraject verder te optimaliseren en cliënten niet alleen een doorbraak te laten bezorgen in een vastgelopen situaties, maar ook de kansen op de beste oplossing te optimaliseren: win-win-win of zelfs win-win-win-win.
Het bereiken van een doorbraak (nieuw inzicht) is (ook) in de wetenschap het belangrijkste verlangen.
De inzichten opgedaan bij het bestuderen van in (innerlijke) conflictoplossingenmethoden zijn ook van toepassing in de oplossing van wetenschappelijke problemen in het algemeen.
Afbakening
In dit proefschrift beperk ik mij tot het inventariseren (verzamelen), evalueren, analyseren, onderzoeken (onderscheiden) en verbeteren (verheffen) van conflictoplossingsmethoden, met name mediation.
Methoden, zoals bedrijfseconomische methoden (Agile, Lean), maar ook methoden zoals DISC, methoden om te komen tot verbeterde sportprestaties, Kunst, bouw- en technische methoden, les- en leermethoden, en (alternatieve) gezondheidsmethoden (allergie oplossen, afvallen) laat ik allemaal buiten beschouwing.
Door de methoden op de Evolutie-Matrix te leggen wordt getoetst aan de drie pijlers op basis van de intentie van de doelstelling en interventies. De positie in de pijlers laat zien welke aanvulling al dan niet nodig is om tot optimale resultaten te komen.
Leeswijzer
Eerst wordt bekeken op welke wijze de wetenschap te werk gaat als het gaat om het ontdekken van nieuwe mogelijkheden en het toetsen daarvan en wat in de literatuur te vinden is over methodieken en de evolutie daarvan (Theoretisch Kader en Literatuuronderzoek).
Vervolgens worden de parameters van Het Evolutie Systeem beschreven (Methodiek), en gebruikt als toetsing in het onderzoek van methoden. Daarna worden de resultaten op een rij gezet (Resultaten).
Vervolgens worden conclusies getrokken. Zijn de (mediation)methoden al optimaal of is er nog ruimte voor verdere optimalisatie? Tot slot volgen aanbevelingen voor de optimalisatie van het mediatonproces en de houding van de mediator.
De aanbevelingen samen vormen een nieuwe richting in mediation: transcendente of overstijgende Mediation.
Hoofdstuk 2: Theoretisch kader / Literatuuronderzoek
Theoretisch kader
In dit hoofdstuk laten we zien welke wetenschappelijke onderzoeken er al zijn gedaan en wat de uitkomsten/conclusies daarvan zijn.
We laten zien of en zo ja waar deze onderzoeken al antwoord geven op onze onderzoeksvragen.
We laten ook zien waar de leemten zitten in deze onderzoeken.
Dit geeft de verantwoording voor de relevantie van ons onderzoek.
Literatuuronderzoek naar onderzoek van methoden
Bronnen
De bronnen waaruit hier geput wordt zijn wetenschappelijk en niet-wetenschappelijk van aard. Ook niet-wetenschappelijke bronnen worden gebruikt, aangezien ook ideeën die niet wetenschappelijk (lees empirisch) getoetst zijn verheffende elementen hebben en bijdragen aan het grote geheel (derde pijler). In de derde pijler wordt niets uitgesloten en naar een synthese wordt gezocht.
Niet-wetenschappelijke
hypotheses Wetenschappelijk
Empirisch bewezen hypotheses Niet-wetenschappelijke & wetenschappelijke hypotheses
De complete wetenschappelijke methode houdt in:
1) de formulering van hypotheses die vervolgens empirisch worden getest door het verzamelen van gegevens
2) onderzocht wordt, bijvoorbeeld met controlegroepen, of de test door anderen opnieuw kunnen worden gedaan met hetzelfde resultaat (replicatie).
3) waarna gezocht kan worden naar nieuwe hypotheses om eventuele verschillen te verklaren.
Vervolgens wordt het proces herhaald met de nieuwe hypotheses.
Boeken
Onderzoeken
Narcis.nl
Geeft een overzicht van alle lopende wetenschappelijke onderzoeken.
Artikelen
Psynp.nl
Overzicht van alle wetenschappelijke artikelen.
Mark van Vugt: Hoe psychologie een wetenschap kan worden
Hoogleraar evolutionaire psychologie aan de VU en verbonden aan de Universiteit van Oxford
“Het kenmerk van een gezonde wetenschap is een basis van solide kennis en een theorie die onomstreden is.
In een volwassen wetenschappelijk veld gaat van informatie, naar kennis naar wijsheid. Deze laatste twee lijken bij psychologie te ontbreken.
Als je het vakgebied wilt redden, moeten we zijn fundament versterken, biologische en culturele evolutie. Genen, brein en cultuur bepalen op voorspelbare manier ons gedrag. “
Onderzoek naar Wetenschappelijke Methoden
Wat is er geschreven over wetenschappelijke methoden?
Zijn er auteurs die in dezelfde of andere bewoordingen een zelfde soort algemeen proces omschrijven waar alle (wetenschappelijke) methoden doorheen gaan?
Weinig geschreven over beschouwing van wetenschappelijke methoden.
Onderzoek naar (Innerlijke) Conflictoplossingsmethoden
Wat is er geschreven over (innerlijke) conflictoplossingsmethodieken.
Conflictoplossingsmethoden
Zijn er auteurs die in dezelfde of andere bewoordingen een zelfde soort algemeen proces omschrijven waar alle conflictoplossingsmethoden doorheen gaan?
Zijn er auteurs die een deelproces omschrijven, analyseren, verbeteringen aandragen als het gaat om conflictoplossingsmethoden?
Die zijn er veel. Denk juristen die schrijven over rechtspraak en hoe de rechtspraak in de loop van de tijd is ingericht.
De beschrijving van alternatieve methoden van conflictoplossing, zoals arbitrage, (Harvard) onderhandelen en mediation.
Zijn er auteurs die conflictoplossingsmethoden en hun ontwikkeling beschrijven?
Oorlog
Geschiedkundig en strategisch
Rechtspraak
Beschrijvingen en toepassing
Arbitrage
Beschrijvingen en toepassing
Geweldloze communicatie:
Beschrijving en toepassing
Harvard onderhandelen
Beschrijving en toepassing
Transactionele Analyse
Beschrijving en toepassing
Deep Democracy
Beschrijving en toepassing
Systemisch Werk
Beschrijving en toepassing
Specifiek in mediation: Mayke Smit
Innerlijke conflictoplossing en persoonlijke ontwikkeling
DNA-code van de ziel
Gijsen, William (Anthon) (2006) – DNA-code van de ziel
Ontwikkeling van de ziel, persoonlijke ontwikkeling
Conflict tussen ego en ziel overstijgen: het ego niet afwijzen maar gebruiken om de ziel te begrijpen.
Byron, Katie (2002)- Vier vragen die je leven veranderen
Verzamelen, onderzoeken en verheffen aan de hand van vier vragen.
Emotional Scale
Hicks, Esther and Jerry (Abraham) (2007) – The Astonishing Power of Emotions
Aan de hand van het (h)erkennen van je emoties (verzamelen) en de verbinding tussen je gedachten en emoties (onderscheiden), zoeken naar nieuwe gedachten die beter voelen (verheffen):
NLP en Breinonderzoek
Cultuur: Ken Wilber
Matrix-methode
Onderzoek naar de effectiviteit van de Matrix-methode (is onderzoek naar gedaan d.m.v. enquetes**)
Onderzoek naar Mediation
Mediation
Zijn er anderen die mediation hebben geïnventariseerd (verzameld) onderzocht (onderscheiden) en aanbevelingen gedaan voor verbeteringen (verheffen)?
Welke modellen van mediation(proces) en interventies zijn er?
– Mediation Cirkel (CVC)
– SHIT model (Mediv)
–
Mediationstijlen
Oplossingsgericht
Evaluatief
Facilitair
Transformatief
Volgens transformatieve mediation komt de voor cliënten meest optimale oplossing vanzelf. Ze bedenken zelf en dus is dat beste oplossing voor hen.
Mediationproces
Mediation Cirkel
beschrijving
SHIT-Model
beschrijving
Beschrijving van interventies in conflictoplossingsmethoden
Beschrijving van interventies in mediation
– Models of mediation
Literatuuronderzoek naar effectiviteit van mediation
Welke normen bepalen de effectiviteit?
Leggen mensen zich neer bij de beslissing (aanvaarding)?
Zijn ze tevreden (compromis)?
Zijn ze enthousiast (optimale uitkomst)?
Literatuur onderzoek naar overstijgende of transcendente mediation
Zijn er anderen die hebben geschreven over ‘transcendente’ mediation of een duidelijke visie met achtergrond hieromtrent hebben opgezet?
Conclusie
Inventariseren – analyseren – extrapoleren komt in elke methode voor.
Dit onderzoek:
• Verzamelt kennis en informatie over methoden/modellen/systemen van conflictoplossing;
• Onderzoekt en analyseert aan de hand van de pijlers de kracht van elke methode en toont eventueel de leemten aan;
• bevordert theoretisch debat: het exposeren van het verborgen groeipotentieel bevordert de discussie om tot verbetering te komen;
• Vult de leemte aan in verschillende methodieken, zodat ze verfijnt danwel uitgebreid worden, zodat een doorbraak mogelijk wordt;
• vult een leemte aan in de literatuur: er is geen onderzoek of literatuur beschikbaar dat een vergelijking geeft voor verschillende methodieken/modellen/systemen en de gemene deler daarin zichtbaar maakt, noch aanbevelingen en uitbreiding biedt voor toetsing en kwaliteitsverhoging;
• geeft een nieuwe methodologische benadering van wetenschap aan: een methode om kwaliteit van onderzoek te toetsen vanuit meerdere lagen waaraan tot nu toe weinig tot geen aandacht wordt besteed;
• biedt een gestructureerde werkwijze om in moeilijke, lastige situaties en problemen om tot een optimale oplossing te komen omdat het verborgen groeipotentieel zichtbaar maakt;
• bouwt voort op bestaande kennis en verrijkt deze met nieuwe elementen: verschillende elementen bestaan reeds en zijn in andere bewoordingen of op een andere manier wel behandeld, maar nooit in een integraal, universeel, multi-dimensionaal perspectief gecombineerd op basis van duidelijke parameters.
Het idee van verzamelen, onderscheiden, verheffen, kind-puber-volwassene fasen, de evolutie van afhankelijk, onafhankelijk, samenwerken en komt in verschillende (al dan niet wetenschappelijke) literatuur voor:
– Beschrijvingen van methoden zoals Lean en Agile voor bedrijfsmatige processen.
Elke methode heeft één of twee pijlers als uitgangspunt en soms de derde pijler. In de diepte hebben ze wel allemaal de drie lagen, omdat mediation een derde pijler methode is.
Hoofdstuk 3: Onderzoeksmethoden/methodologie
Gebruikte Methoden van Onderzoek
Methodiek van Het Evolutie Systeem
In wetenschap is het doel vernieuwende ideeën te bedenken en te toetsen om het (deel)gebied verder te ontwikkelen en optimaliseren.
Wij zien dat steeds drie elkaar opvolgende principes worden ingezet om tot verbetering, aanscherping en vernieuwing te komen.
1) Eerst wordt verzameld en geïnventariseerd wat er al is.
2) Er wordt geëvalueerd wat de geschiedenis heeft gebracht. Wat wel en niet werkt. Er wordt onderscheid gemaakt in wat de voor- en nadelen zijn.
3) Vervolgens wordt gebrainstormd over wat nieuwe mogelijkheden zijn, nieuwe elementen worden toegevoegd om tot verbetering te komen.
Dit patroon herhaalt zich: Vervolgens worden weer gegevens verzameld over hoe het nieuwe werkt in de praktijk en deze worden weer geëvalueerd en onderzocht om opnieuw verbeteren aan te brengen.
En zo gaat het door en door. Het onderzochte evolueert zo steeds verder.
Dit proces van evolutie noemen wij Het Evolutie Systeem.
Door op deze manier naar onderzoek te kijken verzamelen, onderscheiden en verheffen we steeds meer lagen en parameters waaraan getoetst kan worden.
verzamelen – onderscheiden – verheffen
1. 2. 3.
Verzamelen Onderscheiden Verheffen
Inventariseren Onderzoeken Verbeteren
Aanpakken Kiezen Overstijgen
Informeren Bevragen Integreren
Collecteren Evalueren Optimaliseren
De verschillende termen zijn nuanceringen, maar vallen in dezelfde drie categorieën.
Deze indeling in deze drie opvolgende hoofdcategorieën noemen we Het Evolutie Systeem. De categorieën noemen we pijlers. De categorieën hebben specifieke kenmerken, de we de parameters noemen.
Evolutie Systeem
1e Pijler 2e Pijler 3e Pijler
Kind Puber Volwassene
Zorg Waarheid Overzicht
Afhankelijk Onafhankelijk Samenwerken
Focus op anderen Focus op jezelf Focus op jezelf en anderen
Overleven Leven Vliegen
Limbisch Systeem Neocortex Prefrontale Cortex
Ene kant Andere kant Meerdere kanten
Eendimensionaal Tweedimensionaal Multidimensionaal
Verzamelen (+) Onderscheiden (+) Verheffen (+)
Versplinteren (-) Verdoezelen (-) Vernederen (-)
Argumenten Belangen Verlangen
Feiten Perspectieven Nieuwe elementen
These Antithese Synthese
Slachtoffer of dader Slachtoffer en dader Slachtoffer noch dader
Ik moet Ik wil Ik mag
Pijn gemotiveerd Plezier gemotiveerd Inzicht gemotiveerd
instinctief Verstandelijk Intuïtief
Leidraad waren steeds de parameters van de verschillende pijlers uit het Evolutie Systeem en de Evolutie Matrix.
Afhankelijk van de intentie achter de methode en de interventies wordt deze in één pijlers geplaatst. Eerst pijler methoden hebben interventies die (nog) geen interventies hebben in de tweede of derde pijler. Tweede pijler methoden hebben interventies in de eerste en tweede pijler. Derde pijler methoden hebben interventies in alle drie pijlers.
Binnen een pijler kan wel sprake zijn van een ontwikkeling van interventies in de drie lagen, maar de intentie achter de interventie is gericht op een basisintentie uit de betreffende pijler.
Evolutie Matrix
Verzamelen Onderscheiden Verheffen
Verzamelen
Onderscheiden
Verheffen
Evaluatie en Verantwoording
Door allerlei methoden, modellen en systemen te verzamelen en in het Evolutie Systeem en de Evolutie Matrix te plaatsen onderzochten we:
1) of dit Systeem voor alle methoden, modellen en systemen geldt;
2) of er leemten zijn, die aangevuld kunnen worden
We verzamelden zoveel mogelijk methodieken, ook in bedrijfseconomie en management, en plaatsen ze in het systeem aan de hand van de aard en intentie van de interventies en het resultaat.
We bekeken de voor- en nadelen van het gebruik van het Evolutie Systeem en stelden onszelf en lieten anderen kritische vragen stellen over de werking ervan.
We stelden ons de vraag of er een methodiek is die een andere en/of op een nog betere manier kan leiden tot verbeteringen/innovaties en of deze in het Evolutie Systeem geplaatst kan worden.
We vroegen ons ook af er een Systeem is waar het Evolutie Systeem in geplaatst kan worden.
We zochten naar nieuwe elementen om te zien of we iets over het hoofd zagen en of het nog anders kan.
Op deze wijze volgden we het Evolutie Systeem:
1) om het Evolutie Systeem te onderzoeken;
2) om conflictoplossingsmethoden te onderzoeken;
3) om mediation te onderzoeken
Op welke manier kan dit ‘getetst’ worden? Empirisch
Literatuuronderzoek Conflictoplossing
Gebruikte methode voor gegevensverzameling en onderzoek is literatuuronderzoek in de jaren 2000 tot en met 2021 naar conflictoplossing en persoonlijke ontwikkelingsmethodieken door Hilde en Marcel individueel en los van elkaar.
Het onderzoek van Hilde vond plaats in Nederland en België en weer in Nederland. In de eerste jaren was het een zelfstandig literatuuronderzoek.
Het lezen van (alternatief)psychologisch, (rechts)filosofisch en esoterisch materiaal met als thema (innerlijke) conflictoplossing en persoonlijke ontwikkeling en daarin de overeenkomsten en verschillen inventariseren.
De vragen die ik stelde bij het literatuuronderzoek/het lezen van de methoden:
1) Welke methoden zijn er allemaal die gaan over (innerlijke) conflictoplossing, persoonlijke ontwikkeling en conflictoplossing?
2) Waarin onderscheiden deze methoden zich en wat zijn de overeenkomsten?
De vragen die ik mij daarbij stelde per methode:
Verzamelen:
– Wat zijn de interventies van deze methode
Onderscheiden
– Wat is de bedoeling/intentie van de methode en de interventies?
– Is deze methode universeel van toepassing: in alle gevallen?
– In welke gevallen wordt de methode ingezet
– In welke pijlers vallen deze
– In welke pijlers valt de methode
Verheffen
– Wat is het resultaat?
– Wat is de norm waaraan getoetst wordt of het resultaat voldoende/goed/uitmuntend is
– Is het resultaat te optimaliseren?
3) Wat is de grote Rode Draad die alle methoden verbindt? Geldt de opdeling in subfasen van persoonlijke/geestelijke ontwikkeling van W. Gijsen in verzamelen-onderscheiden-verheffen ook voor methoden? Geldt het ook voor andere ontwikkelingen, zoals producten, diensten?
4) Geldt het universeel?
5) Hoe kan hetgeen als onderscheid wordt gezien, met gevaar van veroordeling, op een nog betere manier gepresenteerd wordt. Als duidelijk wordt dat iedereen in het moment de Derde Pijler kan bereiken is veroordeling van de baan.
Het literatuuronderzoek
Via google, in openbare en academische bibliotheken gezocht naar boeken over de verschillende methodieken en naar boeken die deze methoden inventariseren, analyseren en mogelijk aanbevelingen geven.
Gesproken met experts van en over de verschillende methoden:
– Transactionele Analyse
– Deep Democracy
– Systemisch Werk
– Geweldloze Communicatie
– Transformatieve Conflictoplossing
Zoekwoorden waren:
Conflictoplossingen, methoden van, mediation, innerlijke conflictoplossingen, traumatische ervaringen verwerken, onderzoeksvragen, onderzoekmethoden,
Interviews/enquetes
Ik heb hen die als expert of ontwikkelaar van de betreffende methode bekend staat geïnterviewd en de volgende vragen gesteld:
– Wat is het doel van de methode?
– Wat zijn de specifieke elementen
– Wat is de basisintentie van de methode? (Zorg, waarheid, groei)
– Wat vind je van de indeling in de Evolutie Matrix
– Begrijp je de indeling in de Evolutie Matrix
– Heb je een idee waar dit anders zou behoren?
– Helpt het je om de methode te verbeteren/verfijnen
Case-Studies
Advocatenkantoor
Uitzendbureau
Fabriek (Tata Steel)
Overheid (gemeente)
Scheidingen
Netelige Kwesties binnen gezinnen/families
Obstakels
Praten met opleiders/trainers(instellingen) bleek lastig. Degenen die ik benaderde stonden niet echt open om hierover te praten. Zij gebruiken hun eigen methoden. Sommigen vonden het vervelend dat hun methode in een andere methode werd geplaatst, omdat ze het gevoel hadden dat deze daardoor in waarde verminderde.
Ik zoek naar mogelijkheden om dit gevoel weg te nemen, want de 1-2-3 Opgelost! Methode is juist ontstaan om dit gevoel van onderscheid/minderwaardigheid op te heffen.
Vanuit het Evolutie Systeem gezien is er geen oordeel, alleen een streven naar verbetering. Het oordeel duidt op eerste pijler bewustzijn waarin het nieuwe wordt afgewezen. In de tweede pijler bewustzijn staat men open om het onderscheid te maken.
In de derde pijler visie is het streven zo eenvoudig en gemakkelijk mogelijk tot de optimale uitkomst te komen, ongeacht wie wat bedacht heeft. Het nieuwe inzicht geeft het geluksgevoel.
Hoofdstuk 4: Resultaten
Wetenschap in het Evolutie Systeem
De vraag waar wetenschap in het Evolutie Systeem past is te beantwoorden aan de hand van de intentie van de methodieken.
Als we aannemen dat het doel van wetenschap is een stelling/idee te toetsen en we aanvaarden dat de stelling of het idee een instinctieve inval is, die we pogen te begrijpen en waar we nieuwe inzichten aan koppelen, dan raakt wetenschap de derde pijler. Intuïtie is dan de combinatie van het instinctieve weten beredeneerd met het verstand, waardoor een visie begrijpelijk wordt en tot nieuw inzicht leidt.
Het Evolutie Systeem toont het verborgen groeipotentieel en maakt zichtbaar of er optimalisatie kan plaatsenvinden.
De parameters van de pijlers kunnen in meerdere dimensies worden toegepast, waardoor gelaagdheid ontstaat, zoals getoond in de Evolutie Systeem Matrix:
Verzamelen Onderscheiden Verheffen
Verzamelen
Onderscheiden
Verheffen
Om iets te verbeteren moeten we eerst verzamelen, daarna onderzoeken en vervolgens nieuwe elementen toevoegen. Het proces van het verzamelen kan ook weer onderverdeeld worden in deze drie stappen. Dat geldt ook voor het proces van het onderscheiden en het proces van verheffen.
De drie stappen zijn voor wetenschappers en voor leken goed te begrijpen en vormen een uitstekende maat waarlangs resultaten getoetst kunnen worden en bekeken kan worden of er nog meer mogelijk is.
Het doorlopen van de drie pijlers door het stellen van de drie vragen die voortvloeien uit de parameters en het nemen van de drie acties geeft een optimaal resultaat.
Kennis van het Evolutie Systeem en de implicaties daarvan maakt de wetenschapper bewust van zijn intenties en hoe hij deze kan verheffen.
Het doorlopen van de drie pijlers door het stellen van de drie vragen en het nemen van de drie acties garandeert een optimaal resultaat in elke situatie.
Het systeem is een representatie van het aanscherpen van het bewustzijn, wat helpt om wetenschappelijke waarneming aan te scherpen.
Het voornaamste instrument van de wetenschap – het bewustzijn- is een van de minst wetenschappelijk gedefinieerde.
De beste wetenschapper is de bewuste waarnemer. Hoe groter het bewustzijn van de waarnemer, des te hoger de kwaliteit van de wetenschap.
Bewustzijn is bewust een perspectief zien. Hoe meer perspectieven gezien kunnen worden, hoe hoger het bewustzijn.
Wetenschap is de methode om te bewijzen dat iets absoluut waar is onder alle omstandigheden, vanuit alle perspectieven. Dit is niet mogelijk aangezien het zien van omstandigheden afhankelijk is van het perspectief (bewustzijn) van degene die kijkt.
Alle grapjes bevatten een kern van waarheid, zo ook alle leugens. Dé waarheid bestaat niet. Alle waarheden zijn waar.
Evolutie stopt niet. Er is altijd een groter perspectief mogelijk, zelfs als we dat nu nog niet zien. Het stopt niet na de derde pijler:
– Als de verbetering is doorgevoerd, begint het verzamelen van nieuwe data opnieuw op een hoger niveau;
– Ook is er nog verfijning mogelijk (4e en volgende pijlers)
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Of zo gevisualiseerd (evolutie-cirkels)
(plaatje cirkels)
We leggen de focus op de eerste drie, aangezien deze in zichzelf en door de herhaling de motor is achter de evolutie, ook voor eventuele opvolgende pijlers.
Conclusie:
Wetenschap heeft de intentie van zorg, waarheidsvinding en optimalisatie. Het tikt daarom alle pijlers van het Evolutie Systeem aan.
Als we de wetenschappelijke onderzoeksmethoden op de Evolutie Matrix leggen en de verschillende onderzoeksmethoden bekijken, zien we dat deze vooral in de eerst en tweede pijler zitten.
In zijn algemeenheid heeft wetenschap de intentie en het doel de grenzen van het bestaande op te rekken en nieuwe ideeën te genereren en daarmee val wetenschap in de derde pijler.
Het is afhankelijk van de intentie, het doel en bewustzijn van de individuele wetenschappers in hoeverre het in specifieke onderzoeken de derde pijler ook daadwerkelijk behaald wordt.
Wetenschappelijke onderzoeksmethoden in het Evolutie Systeem
Empirisch onderzoek
Empirisch onderzoek heeft al doel gegevens te verzamelen. Daarom is het een eerste pijler methode. Zonder gegevens kunnen we weinig, dus het in de eerste stap.
Statistiek
Testen
Door te testen controleren we of iets werkt of niet. Dit is een dualiteit. Het antwoord is ja of nee. Er is in dit stadium nog geen tussenweg. Dit komt pas bij het onderscheiden van verschillende mogelijke toepassingen of het bedenken van nieuwe toepassingen.
Evaluatie
Evaluatie is de derde stap eerste pijler en overgang naar de eerste stap in de tweede pijler. De waarde van het verzamelde wordt bekeken. Dit is het begin van het maken van het onderscheid van de verschillende kanten van de uitkomsten
Inventariseren
Inventariseren is het onderscheid maken, categoriseren, kiezen wat waar bij hoort en waarom. Het is een tweede stap in de eerste pijler omdat de intentie verzamelen is.
Interview
Is een derde pijler onderzoeksmethode afhankelijk van de vragen die gesteld worden.
Zijn de vragen puur inventariserend, dan eerste pijler, zijn de vragen gericht op het onderscheiden van voor- en nadelen en specificerend dan zijn het tweede pijler vragen. Zijn de vragen gericht op het brainstormen voor nieuwe elementen, zoals “Hoe kan het anders”” tikt het interview de derde pijler aan. Meestal valt het interview in de tweede pijler als de laatste vraag achterwege blijft.
Brainstormen
Brainstormen in een derde pijler methode omdat de intentie is nieuwe elementen te genereren. De manier van aanpak verloopt weer volgens de Evolutie Matrix: inventariseren wat je al hebt, weet. Door de andere perspectieven te onderzoeken ruimte creëren voor nieuwe ideeën.
1. 2. 3.
1. Empirisch Onderzoek Evaluatie
Brainstormen
interview
2. Statistiek Socratische vraagstelling
3. Testen/Evaluatie
Conflictoplossingsmethoden in het Evolutie Systeem
Oorlog
Door oorlog/moord wordt het probleem (alleen) op feitelijk niveau opgelost. Degene die een probleem veroorzaakt wordt geëlimineerd. Dit is een effectieve conflictoplossingsmethode in een enkelvoudig perspectief: de stoorzender is weg. Omdat er maar ruimte is voor één perspectief is het een lage vorm van bewustzijn.
Rechtspraak
In een rechtszaak wordt de ‘schuldige’ veroordeeld en gestraft in plaats van geëlimineerd. Dat is al iets hoger bewustzijn. Toch is het een eerste pijler, eerste laag, omdat de ander gezien wordt als de tegenstander en de ene de ander daagt. Er is geen sprake van het vrijwillig samen willen oplossen van het conflict.
Arbitrage
Bij arbitrage kiezen de betrokkenen samen zelf een rechter. Dit is al iets meer vrijheid. Blijft dat ze geen verantwoordelijkheid nemen voor het zelfstandig oplossen van het conflict. Het zit nog een intentie van afhankelijkheid in.
Wel is het een hogere vorm van bewustzijn omdat verantwoordelijkheid wordt genomen voor het kiezen van de arbiter. Dit is een vorm van onderhandelen, waarbij oog is voor het gemeenschappelijk belang om eruit te komen, wat maakt dat arbitrage valt in de eerste pijler, tweede laag.
Geweldloze Communicatie
Bij Geweldloze Communicatie (Geweldige Communicatie) is het bewustzijn nog wat hoger: er wordt een verzoek gedaan in plaats van een eis gesteld.
Toch is het een eerst pijler methode omdat men zich afhankelijk opstelt. De vraag is aan de ander om in een behoefte te voldoen.
Als het verzoek niet ingewilligd wordt moet degene die het verzoek doet ofwel een ander zoeken die zijn behoefte wel wil vervullen of aan de slag met zijn innerlijk conflict.
Het oplossen van het innerlijk conflict is hoger bewustzijn omdat het probleem niet meer op de ander wordt geprojecteerd. Het is niet meer de ander die moet veranderen al dan niet aangespoord door bestraffing.
Het innerlijk conflict komt natuurlijk in elke pijler voor, maar kan gezien worden als een terugval in de eerste pijler. Bewustzijn kan alleen in het moment en vergt alertheid in elk moment.
Positioneel onderhandelen
Onderhandelen valt in beginsel in de tweede pijler. Elke partij heeft zijn ‘innerlijk conflict’ in principe opgelost en weet wat hij of zij wil. Ze kunnen hun zaken individueel en onafhankelijk oplossen, maar streven naar meer. Door te onderhandelen hopen ze hun eigen positie te versterken. Als de ander er ook wat aan heeft is dat meegenomen.
Positioneel onderhandelen valt in de tweede pijler eerste laag. Het eigen gewin staat voorop. De eigen positie wordt bepaald en verdedigt en dat de ander wat verliest wordt voor lief genomen. De ander wordt gezien als tegenstander.
Het is gericht op autoriteit, gegevens, feiten.
1. 2. 3.
Positioneel Onderhandelen
Of op deze manier weergegeven:
Positioneel onderhandelen
Harvard Negotiation
Harvard onderhandelen is principieel Onderhandelen is een tweede pijler tweede fase methode. Er wordt gezocht naar wederzijds voordeel en de focus is op belangen. Zelfs als wederzijds voordeel het doel is, leidt dit meestal tot een compromis. Het kan een derde pijler worden als gekeken wordt naar optimale win in plaats van gemeenschappelijke win en naar het verheffen van verlangens door nieuwe elementen waarbij ook de omgeving wint.
Principes van Harvard Negotiation:
1. mensen: Scheid mensen van het probleem
2. belangen: focus op belangen, niet op posities
3. opties: creeer opties voor wederzijds voordeel
4. criteria: aandringen op gebruik van objectieve criteria
Interventies Harvard Negotiation in het Evolutie Systeem
1. 2. 3.
# Zoektocht naar objectieve criteria # Scheid mensen van het probleem
# Focus op belangen
# Oplossing is fair
# Opties voor gemeenschappelijke win
Principieel onderhandelen
In de matrix:
1. 2. 3.
1. Rechtspraak Positioneel Onderhandelen Oplossingsgerichte Mediation
2. Arbitrage Principieel Onderhandelen Transformatieve Mediation
3. Geweldloze communicatie Harvard Onderhandelen met opties voor gemeenschappelijke win
(compromis)
Transactionele Analyse
De vraag is of de ‘Volwassene’ in de Transactionele Analyse in het Evolutie Systeem de ‘Puber’ is, omdat beiden autonomie nastreven als belangrijkste norm/waarde.
Om deze vraag te beantwoorden gebruik ik dan natuurlijk graag de ‘oplossingsystemathiek’ uit het Evolutie Systeem zelf:
1. Nee, dat is niet zo. Als je de ‘Volwassene’ niet ziet als een ‘Ego-positie’, maar als degene die de dualiteit overstegen is en vanuit de ‘helicopterview’ het overzicht heeft, ís deze autonoom en hoeft deze dat niet meer na te streven.
2. Ja, dat is zo. In Transactionele Analyse is de ‘Volwassene’ een ‘Ego-positie’, die het moeilijk vindt om beslissingen te nemen. In die zin is het de ‘Puber’, die worstelt met eigen keuzes maken. Die wel weet wat hij eigenlijk wil, maar het lastig vindt om deze keuze te leven en echt onafhankelijk van de verwachtingen van de omgeving te functioneren. Hij streeft autonomie na, maar is het nog niet altijd.
3. Het gaat om de ‘bewustwording’ van de verschillende perspectieven, zodat een optimale oplossing bereikt wordt. Het is daarom alleen relevant welke perspectieven iemand kan onderkennen en niet welk ‘etiketje’ (Puber of Volwassene’ de persoon krijgt. Dat is theoretisch interessant, om te achterhalen op welk punt je zich bevindt, zodat je je client naar de volgende stap kunt begeleiden, maar om de cliënt te helpen een nieuw perspectief te zien om naar de beste oplossing te reiken kun je ook spreken over welke perspectieven hij al ziet. Zo maak je de volgende bereikbaar:
Deep democracy
Systemisch werk
Innerlijke Conflictoplossingsmethoden in het Evolutie Systeem
NLP
Enneagram
Byron Katie
Ken Wilber
Emotional Scale
DNA-code van de Ziel
NLP
Enneagram
Mediation in het Evolutie Systeem
Mediation is naar haar aard een derde pijler methode, omdat het streven is met nieuwe elementen een oplossing te vinden waarin de perspectieven van betrokkenen een plek krijgen. De synthese. Hiervoor is nodig dat de mensen een tweede transformatie ondergaan. De eerste transformatie is het onderscheiden van de twee kanten, het zien van het perspectief en dus het belang van de ander, waarmee ze van de eerste pijler naar de tweede pijler gaan. De tweede transformatie is hun belangen herformuleren in een verlangen. Hiermee geven ze de controle op en komt er ruimte voor nieuwe oplossingen. Dit is de overgang van de tweede naar de derde pijler.
Hoewel er ook in de tweede pijler al ruimte is om te brainstormen (Harvard Negotiation), omdat er gezocht wordt naar gemeenschappelijk gewin, het compromis, is de brainstorm in deze fase nog veel vrijer en creatiever. Nu speelt de angst om verlies of het onder controle houden van de uitkomst niet meer.
Mediationproces
1. 2. 3.
Voorbereiding Onderzoek Co-creatie
Verzamelen Evalueren brainstormen
Inventariseren Onderscheiden Optimaliseren
Evalueren Onderzoeken Integreren
Mediation Fases
1. 2. 3.
Verzamelen Onderzoeken Optimaliseren
Argumenten Belangen Verlangens
Feiten Perspectieven Nieuwe elementen
Mediation interventies
Refelctie op emoties en gedrag Reflection Reflection on content, feedback, communication, systems interests
caucus Checklist
Homework Negotiation
Gathering information Distinguishing, selecting
Simplifying using schemas and adapting them
Opgeslokt in het patroon Het zien en herkennen van patronen en ze doorbreken en aanpassen Het overstijgen van patronen
Basis intenties Normen en waarden/ Schemas and Mentale Modellen Inzicht en overzicht
Een-dimensionale of duale transformatie
Transformatie van de eerste orde
‘play the game better’
Transformatie van de tweede orde
‘changing the rules of the game’
Transformation van de derde orde
‘changing the game’
Paradigm Shift
(afhankelijkheid)
Non-duale transformatie
‘See through the game’
(onafhankelijk worden) Transcendente Transformatie
‘Transcent the game’
(samenwerking van onafhankelijken)
Objective paradigm
There is a reality The second paradigm
The reality is constructed by the individual The third paradigm
The reality is construct developed by individuals – multiple reality
1. 2. 3.
Evaluative/facilitative mediation Transformative mediation
Process is the responsibility of the mediator.
Content is responsibility of the people
(mediator is ‘caring father/mother’ Process and content is the responsibility of the people
(empowerment and realization of self, mediator stimulates empowerment, selfrealisation and recognition)
Perspectieven op mediation
De verschillende perspectieven op mediation zijn als volgt in te delen.
Social Survival Exchange gaat om overleven, geaccepteerd worden door de omgeving of helemaal opgeslokt zijn in de eigen visie, de eigen wereld. Dit is een kinderlijk wereldbeeld, de ervaring dat de wereld enkel om jou draait. In deze richting zijn regels een houvast om te weten wat gewenst en wat ongewenst gedrag is.
Bij ‘realisation Exchange’ gaat het om zelfrealisatie. Het is als het ware de puberteit waarin je je eigen waarheid wilt ontdekken en leven je los wilt maken van wat de omgeving van je verlangt. Je wordt je bewust van ‘de andere kant’ en dat iedereen een eigen subjectieve waarheid heeft en dat de gezamelijke ervaring creeeren.
DE knowledge Exchange is gericht op het delen van leerervaringen. Je weet wat je zelf bent en wilt en bent in staat om op een gezonde manier, vanuit onafhannkeljkheid samen te werken. We worden ons bewust hoe de verschillende visies en systemen elkaar beïnvloeden.
Conflict Dynamics: the six perspectives of conflict in het Evolutie Systeem
Social Survival Exchange Realisation Exchange Knowledge Exchange
I scratch your back, you scratch mine What’s in it for me What can we learn from each other and from other groups
Mutual interdependence
Inner battle
Narcissistics conflicts
The psychodynamic perspective
Intercultural perspective
The rule perspective The common creation of parties and their intersubjectivity How systems influence and affect each other
Survival Perspective Social-constructivist perspective Systemic Perspective
Richtingen in mediation
Voorop gesteld dat alle mediationtechnieken naar hun aard in de derde pijler vallen, kijken we nu naar de onderlinge verhouding binnen deze pijler.
We leggen dus met behulp van de Evolutie Matrix een verdiepingslaag aan.
Onderscheid wordt gemaakt tussen verschillende ‘mediationstijlen’ in de mate waarin de autonomie van partijen vooropstaat en de mate waarin de mediator zelf invloed uitoefent op (de richting van) het mediationproces en de inhoud van het conflict.
De indeling in de pijlers is gebaseerd op de parameters:
Afhankelijkheid, sturing, focus op feiten en probleemoplossing.
Duidelijk aanwezige en sturende mediator op proces én inhoud duidt op eerste pijler.
Relatiegerichtheid, eigen keuzes maken, autonomie, onafhankelijkheid duidt op tweede pijler. De mediator is hier procesgericht, maar niet inhoudsgericht.
(ook) ruimte voor nieuwe inzichten, nieuwe elementen, optimale uitkomsten, ook voor anderen dan alleen betrokkenen, duidt op derde pijler.
Een overzicht van de meest voorkomende stijlen:
Evaluatieve mediation
Evaluatieve mediation is de meest directieve en inhoudelijk gerichte vorm van mediation. De mediator stuurt actief op proces én inhoud en er is relatief weinig ruimte voor de autonomie van partijen. De mediator is primair gefocust op het doel om een overeenkomst te bereiken die werkt en speelt een belangrijke rol in het bewegen van partijen richting die oplossing. Een zuiver evaluatieve mediator denkt ook zelf actief mee in oplossingen. (deal-makers). Deze stijl is in vergaande mate afhankelijk van het overwicht van de mediator op partijen. Evaluatieve mediators werken veel met afzonderlijke gesprekken (caucus), waarin zij partijen proberen te bewegen concessie te doen door onder andere de scenario’s te bespreken die zich kunnen voordoen als partijen geen overeenstemming bereiken. Deze vorm van mediation wordt veel toegepast in de Verenigde Staten. Voordeel van deze mediationstijl kan zijn dat er snel een deal wordt bereikt, nadeel kan zijn dat partijen weinig ruimte krijgen om zelf met oplossingen te komen.
Door de grote sturende rol van de mediator en afhankelijkheid van partijen van de mediator valt deze richting in de eerste laag van de eerste pijler.
Faciliterende of probleemoplossende mediation
Faciliterende mediation is in Nederland de meest toegepaste mediationstijl en is gericht op onderliggende belangen van partijen. Basis is het onderhandelingsmodel van Harvard. Een conflict wordt beschouwd als een botsing van belangen. Faciliterende mediators zien het als hun taak om partijen te helpen de behoeften en belangen van zowel zichzelf als de andere partij te identificeren en beter te begrijpen, tot het niveau dat nodig is om een oplossing te bereiken. De faciliterende mediator begeleidt partijen vervolgens via een gestructureerd proces naar een oplossing die tegemoetkomt aan de eigenlijke belangen van partijen. Daarin stuurt de mediator op procesniveau. De faciliterende mediator onthoudt zich van uitspraken over de inhoud van het conflict en mogelijke oplossingen. Er wordt wel gebruikgemaakt van caucus, maar alleen ter ondersteuning van het plenaire proces, bijvoorbeeld wanneer partijen te emotioneel zijn om constructief met elkaar te praten. Voordeel van deze mediationstijl is dat het zich richt op win-winoplossingen, nadeel kan zijn dat partijen afhankelijk worden van de mediator en de communicatie zich voornamelijk gaat afspelen tussen de partijen en de mediator en niet tussen partijen onderling.
Door de sturende rol van de mediator is wel minder nog steeds erg aanwezig en gezien de afhankelijkheid van partijen van de mediator valt deze richting ook in de eerste laag van de eerste pijler.
Transformatieve mediation
Transformatieve mediators nemen als uitgangspunt dat partijen in staat zijn zelf de regie over een conflict te voeren consequent door te voeren. Het doel van de mediator volgens deze benadering is niet zozeer het oplossen van het conflict, maar het bewerkstelligen van een omslag in de interactie tussen de deelnemers. Daarbij is het vooral de bedoeling om hen weer krachtiger en besluitvaardiger te laten functioneren (empowerment) en ze daarnaast weer aandacht te laten hebben voor de anderen en ook diens perspectief kunnen zien (recognition). Een kenmerk van deze benadering is dat de focus ligt op de zelfstandigheid van de partijen en daarom heeft de mediator in deze benadering een zo min mogelijk sturende rol. Hij volgt vooral de interactie van de partijen en probeert hen in staat te stellen zelf te werken naar een betere manier van met elkaar omgaan, en daardoor (mogelijk) naar een oplossing. De transformatieve mediator maakt uitsluitend gebruikt van non-directieve, dus niet-nuancerende interventies en maakt doorgaans ook geen gebruik van caucus. Voordeel van deze mediationstijl kan zijn dat het veel aandacht heeft voor de interactie tussen mensen, waardoor het geschikt is voor emotionele conflicten en tot duurzame oplossingen kan leiden. Een nadeel kan zijn dat doordat het proces niet sturend is, er te weinig gebeurt.
Door de grote autonomie van partijen een tweede laag van de derde pijler.
Narratieve mediation
De narratieve mediator ziet een conflict niet zozeer als een botsing van standpunten of belangen maar eerder als een botsing van verschillende constructies van de werkelijkheid. Ieder mens heeft als het ware zijn eigen werkelijkheid gecreëerd; een objectieve werkelijkheid bestaat niet. De focus van deze benadering ligt op de verschillende verhalen die de betrokken partijen vertellen over het conflict, en de werkelijkheid die ze zo voor zichzelf construeren. Door een conflict raken de werkelijkheden van de partijen steeds verder van elkaar, én van de gewenste situatie, verwijderd. De narratieve mediator faciliteert partijen om samen een nieuw verhaal te maken, waarin het conflict niet langer invloed uitoefent, maar waarin de gewenste situatie centraal gesteld wordt. Het probeert dus een nieuwe, conflictvrije werkelijkheid te creëren. De mediator heeft daarin een sturende rol door met zijn interventies toe te werken naar het alternatieve verhaal en kan daarbij ook zijn eigen visie op de werkelijkheid introduceren. De narratieve mediator maakt regelmatig gebruik van de caucus. Een voordeel van deze mediationstijl is de relationele gerichtheid, een nadeel kan zijn de associatie met therapie hetgeen weerstandverhogend kan werken.
Als de mediator in deze stijl door het vertellen van het nieuwe verhaal sturend is en partijen voor het inzicht in het nieuwe verhaal sterk afhankelijk zijn van de mediator valt deze stijl toch in de eerste pijler, wel in de derde laag.
Als het nieuwe verhaal gaat over het inzicht in de verschillende perspectieven is het een tweede pijler.
Is de mediator gelijkwaardig aan de betrokkenen en is er sprake van inzicht dat weliswaar mogelijk wordt aangedragen door de mediator als nieuw element, maar zelfstandig kan worden ‘onderhouden’ door partijen, dan is sprake van derde pijler. Er is dan geen therapeutische onderlaag (meer) aanwezig.
Evaluatieve mediation Transformatieve mediation Narratieve mediation
Facilitaire mediation Narratieve mediation
Narratieve mediation
Oplossingsgerichte mediation
Oplossingsgericht is gericht op feiten en gedragingen en valt daarom in de eerst pijler. De oplossing is concreet.
Transformatieve mediation
Transformatief is gericht op het zien van de andere kant. Het andere perspectief. Het is de puberfase: ontdekken wat je zelf wil, ongacht de omgeving. Onafhankeljk en vrij worden. Omdat je begrijpt en ervaart dat je het anders kunt zien. Het leven van de andere kant is nog wel een uitdaging, want de omgeving begrijpt die kant nog niet en zou je kunnen afwijzen.
Bij transformatieve mediation leer je de tools om de andere kant zichtbaar te maken en begrip daarvoor te kwekn.
1. 2. 3.
Evaluative/facilitative mediation Transformative mediation
Process is the responsibility of the mediator.
Content is responsibility of the people
(mediator is ‘caring father/mother’ Process and content is the responsibility of the people
(empowerment and realization of self, mediator stimulates empowerment, selfrealisation and recognition)
Interventies voor mediation
Schemas
Persoon schema
rollenschema Zelf schema
Stairs of escalation/emotion scale
Gericht op het bewust maken, bewust worden van eigen intentie/gedrag en de eerstvolgende stap naar verbetering of terugval
Kilman model
Samenwerken is een derde pijler interventie gericht op het overstijgen van het compromis.
Inbreng in het mediationproces in het begin (in de eerste fase van voorbereiden en inventariseren handig om als voorbeeld van alle pijlers mee te nemen.
1. het adresseren van huidig gedrag
2. de volgende stap laten zien
3. laten zien wat er mogelijk is
Vechten/vluchten compromis samenwerken
Win-verlies Geen win, geen verlies Win-win
Kilman-model conflict stijlen Kilman-model conflict stijlen Kilman-model conflict stijlen
Escalatietrap
Emotional scale
Andere interventies ‘Models of Mediation’
Voortbouwen op indeling ‘Models of Mediation van CVC
Hoofdstuk 5: Conclusie en aanbevelingen
Elke methode kan in het Evolutie Systeem geplaatst worden
Door methoden in het schema of de matrix te plaatsen wordt duidelijk:
1) waar stukken ontbreken op de ontwikkelingsroute die een doorbraak naar de optimale uitkomst verhinderen.
2) wat het bewustzijnsniveau van betrokkenen is en waar het groeipotentieel zit.
3) Hoe dat groeipotentieel benut kan worden en de optimale uitkomst bereikt kan worden.
Er ontbreken stukken bij:
Aanbeveling voor wetenschappelijke onderzoeksmethoden
Toepassen op wetenschappelijk onderzoek en onderzoeksmethoden om te toetsen en perfectioneren.
– Intenties checken:
Is er aandacht voor zorg, waarheid, groei?
Waar zit de afhankelijkheid, waar zit de onafhankelijkheid en waar zit de samenwerking?
– Theses checken: is er een these, een antithese en een synthese met een nieuwe elementen
– Perspectieven: welke perspectieven zijn er en kun je er nog meer bedenken?
– Wat is er verzameld en hoe is er verzameld?
– Waarom is gekozen voor deze zaken? Zijn er andere zaken die erbuiten vallen?
– Hoe kan het nog anders?
Aanbevelingen Conflictoplossingsmethoden
Aanbevelingen Mediation
Mediation kan aangevuld worden met een extra stijl die aanmoedigt de tegentellingen te overstijgen: overstijgende of transcendente mediation.
De mediator mag hier zowel proces als inhoudsbegeleider zijn, richtlijnen daarbij:
– Pas toepassen als de eerste en tweede pijlers doorleefd zijn
– Nu is er pas de rust om vanuit de onafhankelijkheid van partijen te brainstormen
– De mediator hoeft geen inbreng te geven, maar mag dat wel
– Belangen en verlangencheck blijft steeds gehandhaafd
–
1. 2. 3.
Evaluative/facilitative mediation Transformative mediation Transcendente mediation
Process is the responsibility of the mediator.
Content is responsibility of the people
(mediator is ‘caring father/mother’ Process and content is the responsibility of the people
(empowerment and realization of self, mediator stimulates empowerment, selfrealisation and recognition) Process and content is the responsibility of all
(synthesis: the mediator is asked to help and therefore co-operative guiding:
Combination of facilitating (1), empowering (2) and co-operative (3). But only if the first two stages are complete)
1. 2. 3.
Voorbereiding Onderzoek Co-creatie
Verzamelen Evalueren brainstormen
Inventariseren Onderscheiden Optimaliseren
Evalueren Onderzoeken Integreren
Mediation Fases
1. 2. 3.
Verzamelen Onderzoeken Optimaliseren
Argumenten Belangen Verlangens
Feiten Perspectieven Nieuwe elementen
Mediation interventies
Reflectie op emoties en gedrag Reflection interests Reflection on content, feedback, communication, systems
caucus Pregnant silence Checklist
Homework Negotiation
Gathering information Distinguishing, selecting
Simplifying using schemas and adapting them
Opgeslokt in het patroon Het zien en herkennen van patronen en ze doorbreken en aanpassen Het overstijgen van patronen
Basis intenties Normen en waarden/ Schemas and Mentale Modellen Inzicht en overzicht
Een-dimensionale of duale transformatie
Transformatie van de eerste orde
‘play the game better’
Transformatie van de tweede orde
‘changing the rules of the game’
Transformation van de derde orde
‘changing the game’
Paradigm Shift
(afhankelijkheid)
Non-duale transformatie
‘See through the game’
(onafhankelijk worden) Transcendente Transformatie
‘Transcent the game’
(samenwerking van onafhankelijken)
Objective paradigm
There is a reality The second paradigm
The reality is constructed by the individual The third paradigm
The reality is construct developed by individuals – multiple reality
Hoofdstuk 6: Transcendente Mediation als volwaardige mediationstijl of methodiek
Het uitdenken en uitwerken van een nieuwe richting is ook een evolutie proces.
Omdat de synthese in een nieuwe richting of methodiek de elementen bevat van wat eerder al in methoden is gegoten gaat het om de aanvulling en verfijning. Een aantal nieuwe elementen die al de andere interventies omarmen geeft de meerwaarde.
Door te verzamelen wat er al is. Te onderscheiden wat de voor- en nadelen zijn. Te realiseren dat alles een waarheid heeft en een plaats verdiend, maar dat de ervaren tegenstellingen overstegen kunnen worden door nieuwe elementen, zodanig dat de waardevolle elementen uit de andere richtingen hun waarde behouden en een nieuwe laag kan worden aangeboord.
Mediation met het Evolutie Systeem aanvullen en verbeteren
1. 2. 3.
Evaluative/facilitative mediation Transformative mediation Transcendente mediation
Process is the responsibility of the mediator.
Content is responsibility of the people
(mediator is ‘caring father/mother’ Process and content is the responsibility of the people
(empowerment and realization of self, mediator stimulates empowerment, selfrealisation and recognition) Process and content is the responsibility of all
(synthesis: the mediator is asked to help and therefore co-operative guiding:
Combination of facilitating (1), empowering (2) and co-operative (3). But only if the first two stages are complete)
De uitwerking aan de hand van een voorbeeld:
Regelmatig geeft een deelnemer aan: “ja, maar ik wist niet dat dat mocht”, dat werd er niet bij gezegd. Dit is een duiding van een eerste pijler gedachte. Voldoe ik wel aan de regels? Er wordt niet als vanzelf de vrijheid gevoeld om voluit ideeen te spuien. Een compromis of gedeeltelijke win-win is dan het hoogst haalbare. De begeleider/mediator kan wel aangeven dat alles mag, waardoor de ruimte voor nieuwe ideeën direct groter wordt. Dit toont aan dat tijdswinst behaald kan worden.
Aanbevelingen voor de invulling van de meditationstijl/methodiek transcendente mediation:
– Interventies voortvloeiend uit het Evolutie Systeem:
• 1-2-3 Opgelost!
• Kind-puber-volwassene-interventie;
• Slachtoffer-dader en de-ïdentificatie;
• De 1-% gelijk-regel
• Erkenning door alle fasen heen
• Doemscenario’s én optimalisatie
– Het ‘op tafel leggen’: Het systeem introduceren op het juiste moment om erop terug te kunnen grijpen door het proces heen
– Gradueel toepassen van de interventies
– Innerlijke conflictoplossing en persoonlijke ontwikkeling
Horen en zien is de eerste pijler vorm van erkenning: het verzamelen van de informatie. Het erkennen van de onderliggende intentie, het zien en waarderen, is de tweede pijler vorm en het vormgeven van de intentie in de uiteindelijke oplossing is de derde pijler vorm van erkennen, het waarderen door het in .
Horen, zien Zien, waarderen Inzetten in de oplossing
Pas als je tenminste één voorbeeld van de ‘waarheid’ van het specifieke perspectief kunt benoemen en er in de nieuwe uitkomst rekening mee is gehouden, heeft erkenning echt plaatsgevonden.
Dankbetuiging
Isaac Newton in 1675: “If I have seen further it is by standing on the shoulders of Giants.”.
A concept traced to the 12th Century, attributed to Bernard of Chartres due to John of Salisbury
Lijst met figuren en tabellen
Evolutie Systeem
1e Pijler 2e Pijler 3e Pijler
Kind Puber Volwassene
Zorg Waarheid Overzicht
Afhankelijk Onafhankelijk Samenwerken
Focus op anderen Focus op jezelf Focus op jezelf en anderen
Overleven Leven Vliegen
Limbisch Systeem Neocortex Prefrontale Cortex
Ene kant Andere kant Meerdere kanten
Eendimensionaal Tweedimensionaal Multidimensionaal
Verzamelen (+) Onderscheiden (+) Verheffen (+)
Versplinteren (-) Verdoezelen (-) Vernederen (-)
Argumenten Belangen Verlangen
Feiten Perspectieven Nieuwe elementen
These Antithese Synthese
Slachtoffer of dader Slachtoffer en dader Slachtoffer noch dader
Ik moet Ik wil Ik mag
Pijn gemotiveerd Plezier gemotiveerd Inzicht gemotiveerd
70% van de mensen zit hier 25% van de mensen zit hier 5% van de mensen zit hier
1-2-3 Opgelost!
1. Cultuur: 3 Pijlers
1. Kind-fase: afhankelijk, zorg, loyaliteit
2. Puber-fase: onafhankelijk, waarheid, vrijheid
3. Volwassene-fase: samenwerken, overzicht, groei
2. Communicatie: 3 Vragen
1. Wat gebeurt er?
2. Waarom gebeurt het?
3. Hoe kan het anders?
3. Conflictoplossing: 3 Acties
1. Argumenten verzamelen
2. Belangen onderscheiden
3. Verlangens verheffen door nieuwe elementen
Matrix Evolutie Systeem
Verzamelen Onderscheiden Verheffen
Methode: Werkwijze: Doel:
Verzamelen
Wat gebeurt er?
(Feiten)
Onderscheiden Waarom gebeurt het?
(Belangen)
Verheffen
Hoe kan het nog anders?
(Verlangens en nieuwe elementen)
Uitbeelding SHIT-model met 1-2-3 opgelost!
Werkbladen
1e Fase: Verzamelen van argumenten en feiten
Partij 1 Partij 2
2e Fase: Onderscheiden van belangen en perspectieven
Partij 1 Partij 2
3e Fase: Verheffen van verlangens en nieuwe elementen
Partij 1 Partij 2
Nieuwe oplossing en doemscenario’s
1e Fase:
Verzamelen van feiten Verzamelen van feiten
Partij 1 Partij 2
Wat is het probleem?
Is het een gezamenlijk probleem?
* kwestie:
* relatie:
* eigen oplossing en argumenten:
Wat is het probleem?
Is het een gezamenlijk probleem?
* kwestie:
* relatie:
* eigen oplossing en argumenten:
2e Fase:
Onderscheiden belangen Onderscheiden belangen
Partij 1 Partij 2
* belangen (waar vecht je voor?)
* normen en waarden
* verlangens (wat wil je ervaren?)
* belangen (waar vecht je voor?)
* normen en waarden
* verlangens (wat wil je ervaren?)
3e Fase:
Verheffen verlangens Verheffen verlangens
* verlangens (wat wil je ervaren?)
* nieuwe elementen
Toetsen aan belangen/verlangens
* verlangens (wat wil je ervaren?)
* nieuwe elementen
Toetsen aan belangen/verlangens
Nieuwe oplossing en doemscenario’s
* voelen
* denken
* doen
Interventies in gradaties
Vorm Gedrag Interventie
Eigen weerstand Innerlijk conflict Innerlijk kompas
Gewone weerstand Tegenstribbelen Goed gesprek/1-2-3- stappenplan
Grote weerstand Dwarsliggen/tegen-werken Belangencheck/kind-puber-volwassene-interventie/slachtoffer-dader-interventie
Herhalende weerstand Macht-onmacht-manipulatie-cirkel Benoemen en doemscenario’s
Hele grote weerstand Weigeren, niet meer praten Procederen, exposeren, loslaten/opgeven
Conflictoplossingsinterventies en-technieken in het Evolutie-Systeem
1. 2. 3.
Kind-fase Puber-fase Volwassene-fase
Versplinteren (-) Verdoezelen (-) Vernederen (-)
Vechten
Vluchten Aanpassen
Verzwijgen Kleineren
arrogantie
Verzamelen (+) Onderscheiden (+) Verheffen (+)
Feiten Perspectieven Nieuwe elementen
Argumenten Belangen Verlangen
Procederen
Exposeren
Opgeven/loslaten
Innerlijk conflict oplossen Onderhandelen
Mediation
Win-verlies Geen win-geen verlies Win-win
Lijst met afkortingen
Woordenlijst
Deductie is een methode in de filosofie en in de logica, waarbij een gevolgtrekking wordt gemaakt uit het algemene naar het bijzondere – van de algemene regel (major-premisse) naar de bijzondere regel (minor-premisse) of waar de verzameling van premissen en de negatie van de conclusie inconsistent zijn.
Empirische cyclus
Evaluatieve mediation
Facilitaire mediation
Inductie is een manier van abductief redeneren waarbij er op grond van een aantal specifieke waarnemingen tot een algemene regel, generalisatie geheten, wordt gekomen. Te denken valt aan wetten in juridische en natuurkundige zin en spraakkunstregels in de taalkunde.
Methode
Model
Oplossingsgerichte mediation
Systeem
Transcendente mediation
Transformatieve mediation